Τι να σπουδάσεις για να μην σε ανταγωνίζεται η Tεχνητή Nοημοσύνη!
Όπως όλα δείχνουν ο κόσμος βρίσκεται στο μεταίχμιο της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης με την 5η. Η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) είναι ήδη μια πραγματικότητα στην καθημερινότητα πολλών ανθρώπων και η γενικευμένη χρήση της καθώς και η χρήση των ρομπότ με σκοπό να βοηθούν τους ανθρώπους να εργάζονται ταχύτερα και ασφαλέστερα, φαίνεται πιο κοντά από ποτέ. Και ενώ ζούμε ένα τεχνολογικό και ευρύτερα πολιτιστικό θαύμα το οποίο οι millennials έβλεπαν κάποτε ως σενάριο επιστημονικής φαντασίας, συχνά εμφανίζεται μια έντονη ανησυχία: μήπως αργά ή γρήγορα η Τεχνητή Νοημοσύνη μας καταστήσει περιττούς ως εργαζόμενους και μας αντικαταστήσει; Σύμφωνα με το U.S. Career Institute υπάρχουν επαγγέλματα τα οποία όχι απλά δεν κινδυνεύουν από τον ανταγωνισμό της ΑΙ αλλά παρουσιάζουν και μια πολύ θετική προοπτική ανάπτυξης μέχρι το 2031.
Σε αυτά τα επαγγέλματα ανήκουν κυρίως εκείνα στα οποία σημαντικό ρόλο παίζουν οι κοινωνικές δεξιότητες, η συναισθηματική νοημοσύνη και οι διαπροσωπικές σχέσεις. Είναι επαγγέλματα επικεντρωμένα στον άνθρωπο και στην σωματική, ψυχική και πνευματική του φροντίδα με έναν πιο σύνθετο τρόπο.
Τέτοια επαγγέλματα είναι σε μεγάλο βαθμό όσα σχετίζονται με τις επιστήμες υγείας. Πιο συγκεκριμένα διάφορες ειδικότητες της Ιατρικής στις οποίες εκτός από τα παραπάνω χαρακτηριστικά απαραίτητη είναι η αντιληπτική ικανότητα αλλά και η επιδεξιότητα όπως η Γναθοχειρουργική, η Παιδική Χειρουργική, η Φυσική Ιατρική και Αποκατάσταση αποτελούν τομείς που ο ανθρώπινος παράγοντας – σύμφωνα με το U.S. Career Institute- παίζει καθοριστικό ρόλο και δύσκολα μπορεί να αντικατασταθεί από την ΑΙ. Επίσης το επάγγελμα του νοσηλευτή ανήκει στην κατηγορία αυτών των επαγγελμάτων. Τα χαρακτηριστικά της αγάπης για τον συνάνθρωπο, το αίσθημα ευθύνης, η ευγένεια και η κατανόηση που απαιτούνται σε αυτόν τον επαγγελματικό χώρο δύσκολα μπορούν να αντικατασταθούν από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Κατά συνέπεια οι απόφοιτοι ενός από τα 9 τμήματα Νοσηλευτικής βρίσκονται μακριά από τον κίνδυνο του ανταγωνισμού με την προηγμένη τεχνολογία. Στην ίδια κατηγορία εντάσσονται και οι απόφοιτοι των επτά τμημάτων Φυσικοθεραπείας και των δύο τμημάτων Εργοθεραπείας. Ο Φυσικοθεραπευτής και ο Εργοθεραπευτής θα χρειαστεί να λειτουργήσει με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία ώστε να βοηθήσει την αποκατάσταση του ασθενούς ενώ απαραίτητος είναι ο κινητικός συντονισμός, η ευγένεια και η υπομονή.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι έρευνα του Ευρωβαρόμετρου ήδη από 2017 είχε αποκαλύψει ότι το 72 % των πολιτών της ΕΕ φοβούνται ότι τα ρομπότ και η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να «κλέψουν τις δουλειές των ανθρώπων».
Επίσης η έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF) αναφέρει στην έκθεση της για το μέλλον της εργασίας το 2023, ότι οι ειδικοί της τεχνητής νοημοσύνης και της μηχανικής μάθηση, οι αναλυτές δεδομένων όπως και οι επιστήμονες αλλά και ειδικοί στον ψηφιακό μετασχηματισμό θεωρούνται τα πιο δυναμικά ανερχόμενα επαγγέλματα του μέλλοντος. Τα ποσοστά αύξησης της ζήτησης αυτών των ειδικών ανέρχονται σε 30-35%, καθώς και προβλέπεται αύξηση σε 31% για αναλυτές ασφάλειας πληροφοριών. Όλα αυτά μέχρι το 2027 δηλαδή η έκθεση αναφέρει για 2,6 συνολικά εκατομμύρια θέσεων εργασίας που θα χρειαστεί να καλυφθούν από τη ζήτηση που θα υπάρξει σε αυτά τα αντικείμενα.
Επομένως τμήματα σχολών όπως Πληροφορικής, Επιστήμης Υπολογιστών, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών Ηλεκτρονικών και Μηχανικών Υπολογιστών, Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, Μηχανικών Πληροφορικής, Ψηφιακών Συστημάτων κ.ά. έχουν προγράμματα σπουδών όπου μπορούν να ανταποκριθούν στις νέες απαιτήσεις της αγοράς εργασίας.
«Σχεδόν όλα τα επαγγέλματα θα επηρεαστούν από την ΑΙ με τον ένα ή τον άλλο τρόπο» δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Adecco Ντένις Μάτσουελ. «Η ΑΙ μπορεί να είναι δολοφόνος επαγγελμάτων αλλά και δημιουργός θέσεων εργασίας».
Αυτό όμως σημαίνει ότι για τέσσερις στις 10 θέσεις εργασίας στην ΕΕ, όπου ορισμένα καθήκοντα θα αυτοματοποιηθούν, θα δημιουργηθούν νέες ανάγκες δεξιοτήτων για τη συμπλήρωση των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης. Από την ανάλυση της έρευνας ESJS του Cedefop προκύπτει ότι οι θέσεις εργασίας που είναι πιθανότερο να μετασχηματιστούν από την αυτοματοποίηση βασίζονται συνήθως σε εργασίες ρουτίνας.
Σύμφωνα επίσης και με την Accenture πολλές εταιρείες θα χρειαστεί να επανεκπαιδεύσουν τους εργαζόμενους για την αποτελεσματική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης.
Από ανάλυση των διαδικτυακών αγγελιών εργασίας, που πραγματοποιήθηκε από το Cedefop, η πιο περιζήτητη δεξιότητα για τους εργοδότες στην Ευρώπη είναι η ικανότητα προσαρμογής στις αλλαγές, η οποία αναφέρεται σε τρεις από τις τέσσερις αγγελίες εργασίας.
Μετά την περίοδο του Covid19 τα ζητήματα της ψυχικής υγείας αυξήθηκαν και παρουσιάστηκε έντονη η ανάγκη για τη διαχείρισή τους αλλά και αντιμετώπισης τους από τα Εθνικά Συστήματα Υγείας των κρατών.
Σύμφωνα με το U.S. Career Institute ο τομέας της Ψυχικής υγείας με τη χρήση και αξιοποίηση της A.I, ανήκει σε αυτά τα επαγγέλματα με την υψηλότερη προβλεπόμενη ανάπτυξη έως το 2032 σε ποσοστό 22,1%.
Επομένως Ψυχίατροι, Ψυχολόγοι, Κοινωνικοί Λειτουργοί και γενικότερα οι Λειτουργοί- Σύμβουλοι της Ψυχικής υγείας, θα μπορούν να αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη ως εργαλείο για την εγκυρότερη διάγνωση σε θέματα: όπως το άγχος, η κατάθλιψη και ο αυτισμός κ.ά.
Το ενδεχόμενο της ολικής αντικατάστασης των θεραπευτών από εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης φαντάζει φαντάζει δύσκολο στα επόμενα χρόνια, καθώς θα δημιουργούσε προβλήματα όπως η έλλειψη δυνατότητας χρησιμοποίησης από όλους, η αποστασιοποίηση των ανθρωπίνων σχέσεων, η αντικειμενική εκτίμηση μιας κατάστασης και η αξιοποίηση των δεδομένων (σύμφωνα με World Health Organization) κ.ά.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι εμφανίζονται μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών που αφορούν το θέμα της ψυχικής υγείας σε σύνδεση με το διαδίκτυο, όπως το ΠΜΣ του ΕΚΠΑ στην Κυβερνοψυχολογία.
Εν κατακλείδι, ας μη γινόμαστε αφοριστικοί στην είσοδο της τεχνητής νοημοσύνης στη ζωή μας όπως και της αυτοματοποίησης πολλών εργασιών γνωρίζοντας ότι μπορεί να γίνει αρωγός για την προαγωγή της κοινωνικής ευημερίας.
Γιώργος Αγγουράς & Ζωγραφιά Βακάλογλου, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας | EMPLOY EDU Σύμβουλοι Εκπαίδευσης & Σταδιοδρομίας