Πως μπορείς να γίνεις/εργαστείς ως σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού

Πως μπορείς να γίνεις/εργαστείς ως σύμβουλος επαγγελματικού προσανατολισμού

Οι νέες προϋποθέσεις & πλαίσιο άσκησης του επαγγέλματος

Τα τελευταία χρόνια, τόσο στη χώρα μας όσο και παγκοσμίως, ιδιαίτερη άνθηση γνωρίζει ο κλάδος της συμβουλευτικής και τα συνδεόμενα επαγγέλματα με αυτόν. Από τη μια, οι σημαντικές αλλαγές σε θέματα σπουδών και σταδιοδρομίας λόγω της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης και από την άλλη, η προσήλωση σε σημαντικούς και ποιοτικούς δείκτες, όπως  εργασιακή ικανοποίηση, Life-work balance κ.λπ. στην καθημερινότητα πλέον εκατομμυρίων ανθρώπων του ανεπτυγμένου κόσμου, ενισχύουν το ρόλο των συμβούλων.

Ως αποτέλεσμα, ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων δείχνει να ενδιαφέρεται να «καρπωθεί» τα οφέλη της επαγγελματικής συμβουλευτικής αλλά παράλληλα και να προσφέρει υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού και συμβουλευτικής. Ωστόσο, επειδή πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό κλάδο και θεσμό που -ειδικά στους νέους ανθρώπους- και, βραχυπρόθεσμα, λειτουργεί καταλυτικά σε θέματα σχεδιασμού σταδιοδρομίας και, μακροπρόθεσμα, σε πτυχές που σχετίζονται με την ποιότητα ζωής, είναι σημαντικό να παρέχεται από άρτια καταρτισμένους επιστήμονες και ειδικούς. Μέχρι πρόσφατα το ευρύτερο πλαίσιο ήταν ως ένα βαθμό ασαφές και «ανοχύρωτο». Ωστόσο, έπειτα από μια πολύ σημαντική εξέλιξη που υλοποιήθηκε από τον αρμόδιο κρατικό φορέα τον Εθνικό Οργανισμό Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.), πλέον το τοπίο αλλάζει και τίθενται αυστηρά και συγκεκριμένα πλαίσιο τόσο για το είδος των παρεχόμενων υπηρεσιών όσο και για τα στελέχη που μπορούν να παρέχουν υπηρεσίες ΣυΕΠ.

Ειδικότερα, από την υπ’ αριθμόν απόφαση 13173/Κ6 και το επίσημο Σύστημα Πιστοποίησης επάρκειας Προσόντων Συμβούλων Σταδιοδρομίας/Επαγγελματικού Προσανατολισμού, και με κριτήριο την προστασία του συμφέροντος του κοινωνικού συνόλου και του ελέγχου της καταλληλότητας των προσώπων που αναλαμβάνουν την παροχή υπηρεσιών επαγγελματικού προσανατολισμού (Συ.Ε.Π.) στους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς ορίζεται επακριβώς πως και ποιος μπορεί να εργαστεί ως σύμβουλος σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού αφου πρώτα ενταχθεί και πιστοποιηθεί στο επίσημο μητρώο συμβούλων το οποίο πλέον τηρείται στον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.

Αρχικά, το ανώτερο μητρώο Α’ (ανώτερου επιπέδου) στο οποίο είμαστε ένας σχετικα μικρός αριθμός πιστοποιημένων λειτουργών ΣυΕΠ εντάσσονται όσοι είναι κάτοχοι διδακτορικού στο πεδίο της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού ή μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης στη συμβουλευτική σταδιοδρομίας/επαγγελματικό προσανατολισμό είε μέλη ΔΕΠ στο γνωστικό αντικείμενο της συμβουλευτικής. Σημαντικό είναι εδώ το εξής σημείο: Επειδή τα τελευταία χρόνια αρκετά ήταν τα ΜΠΣ της αλλοδαπής που παρακολουθήσαν διάφορα στελέχη,  εάν ο τίτλος σπουδών έχει εκδοθεί από ίδρυμα της αλλοδαπής, πρέπει να έχει αναγνωριστεί ως ισότιμος προς τα απονεμόμενα από τα ελληνικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα με απόφαση του Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π. Δικαίωμα ένταξης στο μητρώο Α’ έχουν κατόπιν εξέτασης και οι υποψήφιοι που είναι κάτοχοι τίτλου έχει χορηγηθεί από την Α.Σ.ΠΑΙ.Τ.Ε. ή και Σ.Ε.Λ.Ε.Τ.Ε. του προγράμματος ειδίκευσης στη συμβουλευτική και τον προσανατολισμό (ΠΕΣΥΠ).

Όσον αφορά στο δεύτερο μητρώο, που αναμένεται να προσελκύσει τον κύριο όγκο ενδιαφέροντος καθώς οι προϋποθέσεις ένταξης εδώ είναι ευκολότερες τα απαιτούμενα προσόντα υποψηφίων για ένταξη στο επίπεδο Β’ μπορει να είναι ένα από τα ακόλουθα:

1. Πιστοποιητικό επάρκειας που χορηγείται σε επαγγελματίες οι οποίοι παρακολούθησαν σε Κέντρο Διά Βίου Μάθησης πρόγραμμα συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης συμβατό με το επαγγελματικό περίγραμμα του Συμβούλου σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού μετά από επιτυχή συμμετοχή σε εξετάσεις πιστοποίησης που διενεργούνται από τον Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. ή υπό την εποπτεία του.
2. Βεβαίωση παρακολούθησης και πιστοποίησης πιστοποιημένου προγράμματος των ΚΔΒΜ στην συμβουλευτική σταδιοδρομίας/επαγγελματικό προσανατολισμό.
3. Βεβαίωση παρακολούθησης προγράμματος συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης συμβατού με το επαγγελματικό περίγραμμα του Συμβούλου σταδιοδρομίας / επαγγελματικού προσανατολισμού που υλοποιήθηκε από Κέντρο Διά Βίου Μάθησης.
4. Βεβαίωση παρακολούθησης προγράμματος συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης συμβατού με το επαγγελματικό περίγραμμα του Συμβούλου σταδιοδρομίας / επαγγελματικού προσανατολισμού που υλοποιήθηκε από Κέντρο Διά Βίου Μάθησης (ΚΕΔΙΒΙΜ) Πανεπιστημίου.

Ιδιαίτερη προσοχή στο σχετικό νόμο πρέπει να δοθεί στα ακόλουθα για όσους δεν θέλουν να βρεθούν προ εκπλήξεων :

Τα ανωτέρω προγράμματα πρέπει να έχουν διάρκεια διακοσίων πενήντα (250) τουλάχιστον ωρών κατάρτισης και πρακτικής άσκησης διάρκειας διακοσίων (200) τουλάχιστον ωρών σε αναγνωρισμένους, κατ’ εφαρμογή του ν. 4111/2013, φορείς της Συ.Ε.Π. από τους οποίους και θα βεβαιώνεται η ολοκλήρωση της πρακτικής άσκησης! Δεν έχει σημασία δηλαδή απλά να κάνεις ένα πρόγραμμα 250 ωρών ή ένα πρόγραμμα 250 ωρών και μια οποιαδήποτε πρακτική αλλά η πρακτική να είναι σε αναγνωρισμένο φορέα ΣυΕΠ όπως η EMPLOY EDU Σύμβουλοι Εκπαίδευσης & Σταδιοδρομίας. Ένας οργανισμός που στελεχώνεται  από μια επιστημονική ομάδα με πολυετή εμπειρία και φυσικά αποτελεί έναν από τους (ελάχιστους) φορείς που και παρέχουν ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης και επιμόρφωσης στη συμβουλευτική αλλά και πρωτοστατεί και στο πεδίο Παροχής υπηρεσιών ΣυΕΠ στην Ελλάδα.

Στη συνέχεια, για να πιστοποιηθούν ως Σύμβουλοι σταδιοδρομίας – επαγγελματικού προσανατολισμού επιπέδου Β και να ενταχθούν στο ΥποΜητρώο Συμβούλων Σταδιοδρομίας/Επαγγελματικού Προσανατολισμού επιπέδου Β (βασικού επιπέδου) παραπέμπονται σε εξετάσεις πιστοποίησης με τις μεθόδους: α. Προσομοίωσης ατομικής συνεδρίας συμβουλευτικής σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού και β. Γραπτής εξέτασης (τεστ).

Η διαδικασία διεξαγωγής εξετάσεων πιστοποίησης περιλαμβάνει λοιπόν προσομοίωση ατομικής συνεδρίας συμβουλευτικής σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού και γραπτή εξέταση. Σκοπός της προσομοίωσης ατομικής συνεδρίας συμβουλευτικής σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού είναι η αξιολόγηση των γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων των υποψήφιων σε θέματα, όπως η εδραίωση συμβουλευτικής σχέσης, η διάγνωση προσωπικών χαρακτηριστικών – αναγκών συμβουλευόμενου, η ενίσχυση αυτογνωσίας – αυτοαντίληψης του συμβουλευόμενου και της γνώσης του περιβάλλοντος (ενδεικτικά των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών ευκαιριών και της αγοράς εργασίας), η ανάπτυξη των δεξιοτήτων του συμβουλευόμενου, όπως δεξιοτήτων διαχείρισης σταδιοδρομίας, αναζήτησης εργασίας, λήψης απόφασης, η κατάρτιση ατομικού σχεδίου δράσης και η λήψη εκπαιδευτικών ή επαγγελματικών αποφάσεων. Κατά την προσομοίωση οι υποψήφιοι χωρίζονται ανά δύο (σε ζευγάρια) και σε κάθε ζευγάρι δίδονται δύο σενάρια συνεδρίας συμβουλευτικής. Οι υποψήφιοι παρουσιάζουν ενώπιον δύο αξιολογητών προσομοίωση μιας ατομικής συνεδρίας λαμβάνοντας υπόψη τη θεωρία, τις μεθόδους, τις τεχνικές, τα εργαλεία και τις καλές πρακτικές της Συ.Ε.Π. Σε κάθε ζευγάρι ο ένας εκ των δυο υποδύεται το ρόλο του Συμβούλου και ο έτερος του συμβουλευόμενου και αντιστρόφως.

Από την άλλη, η γραπτή εξέταση αφορά στο σύνολο της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού (ενδεικτικά: αρχές της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού, θεωρίες επαγγελματικής ανάπτυξης του ατόμου, μέθοδοι, τεχνικές και μέσα εφαρμογής της συμβουλευτικής σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού, δεξιότητες διαχείρισης σταδιοδρομίας, εθνικά και ευρωπαϊκά εργαλεία και πολιτικές συμβουλευτικής σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού, οικονομικά της αγοράς εργασίας, κοινωνιολογία των επαγγελμάτων, διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού). Τα θέματα της γραπτής εξεταστικής δοκιμασίας κληρώνονται από την Τράπεζα Θεμάτων.

Γενικότερα, πρόκειται για μια αξιόλογη και απαιτητική διαδικασία η οποία συνάδει και με την προσπάθεια που πλέον επιχειρεί ο Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π. μέσα από το νέο αυτό πλαίσιο. Μια προσπάθεια η οποία θα αναβαθμίσει σημαντικά το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών, ειδικά στον ιδιωτικό τομέα, και επιπρόσθετα, θα διασφαλίσει πως τα σχετικά στελέχη θα κατέχουν και τα τυπικά  προσόντα για να αντεπεξέλθουν στο έργο τους.

Κλείνοντας, θα πρέπει να καταλάβουμε πως με την εφαρμογή πλέον του συστήματος πιστοποίησης, προκύπτουν δυο πολύ σημαντικά στοιχεία καθώς:

1.ορίζεται ξεκάθαρα πως, με τη ψήφιση του νόμου εφαρμόζεται η νέα διαδικασία με σκοπό «…την προστασία του συμφέροντος του κοινωνικού συνόλου μέσω του ελέγχου της καταλληλότητας των προσώπων που αναλαμβάνουν την παροχή υπηρεσιών δια βίου συμβουλευτικής σταδιοδρομίας/επαγγελματικού προσανατολισμού (Συ.Ε.Π.) στους δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς..» άρα οι μη έχοντες τα σχετικά προσόντα δεν θα μπορούν παρέχουν τις εν λόγω υπηρεσίες και ενδεχομένως να υφίστανται και κυρώσεις και

2. ξεκαθαρίζει και το τοπίο αναφορικά με τα προγράμματα επιμόρφωσης – συνεχιζόμενης κατάρτισης τα οποία πλέον, υπο πολύ συγκεκριμένες προδιάγραφες, θα αποτελούν τυπικό προσόν. Έτσι, προγράμματα τα οποία δεν υλοποιούνται από στελέχη του μητρώου Α΄, προγράμματα που δεν είναι ποιοτικού και σχετικού περιεχομένου και προγράμματα που δεν συνοδεύονται από πρακτική άσκηση σε συγκεκριμένους φορείς, σταδιακά εξαλείφονται καθώς είναι άχρηστα στους συμμετέχοντες. 

Σύνταξη : Δρ Ταουσάνης Χρήστος, Διδάσκων Επαγγελματικής Συμβουλευτικής (Παν. Αιγαίου/Δ.Π.Θ.), πιστοποιημένος σύμβουλος ανωτέρου μητρώου Α’