Ταχύτερα Αναπτυσσόμενα και Ταχύτερα Φθίνοντα Επαγγέλματα: Μια Ματιά στο 2025-2030

Οι μεταβολές στην παγκόσμια αγορά εργασίας την πενταετία 2025-2030 πρόκειται να είναι ραγδαίες και επηρεάζονται από τεχνολογικές εξελίξεις, περιβαλλοντικές ανάγκες και δημογραφικές αλλαγές. Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF), μέσω της Έκθεσης για το Μέλλον των Θέσεων Εργασίας 2025 (Future of jobs 2025), καταγράφει τις κυριότερες τάσεις που διαμορφώνουν τις ευκαιρίες απασχόλησης.

Παράγοντες που Επηρεάζουν τις Μεταβολές

Οι αλλαγές στην αγορά εργασίας καθορίζονται από έναν συνδυασμό τεχνολογικών, οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Η τεχνολογική πρόοδος, με την αυτοματοποίηση, τη ρομποτική, την τεχνητή νοημοσύνη και τις τεχνολογίες Big Data, και κυβερνοασφάλειας αντικαθιστά πολλές παραδοσιακές χειρονακτικές εργασίες, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί νέες ευκαιρίες για ειδικούς στις καινοτόμες τεχνολογίες. Η πράσινη μετάβαση, από την άλλη, εστιάζει στην παγκόσμια βιωσιμότητα, ενισχύοντας επαγγέλματα που σχετίζονται με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ενεργειακή αποδοτικότητα και διαχείριση αποβλήτων. Παράλληλα, οι δημογραφικές αλλαγές, όπως η γήρανση του πληθυσμού και η αύξηση του πληθυσμού σε αναπτυσσόμενες περιοχές, οδηγούν σε αυξημένη ζήτηση για επαγγελματίες υγείας, εκπαιδευτικούς και κοινωνικούς λειτουργούς. Τέλος, οι οικονομικές και κοινωνικές τάσεις, όπως η αύξηση του κόστους ζωής και οι γεωπολιτικές εντάσεις, επηρεάζουν την κατανομή θέσεων εργασίας, ενώ οι εργοδότες επενδύουν όλο και περισσότερο στη διατήρηση ταλέντων μέσω στρατηγικών αναβάθμισης δεξιοτήτων.

Ταχύτερα Αναπτυσσόμενα Επαγγέλματα

Τα επαγγέλματα που προβλέπεται να γνωρίσουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη παγκοσμίως περιλαμβάνουν κυρίως ρόλους που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη, την πράσινη μετάβαση και την υγειονομική περίθαλψη. Οι κορυφαίες κατηγορίες επαγγελμάτων περιλαμβάνουν:

• Ειδικοί τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης: Η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης αυξάνει τη ζήτηση για εξειδικευμένους επαγγελματίες σε αυτόν τον τομέα.
• Μηχανικοί ανανεώσιμων πηγών ενέργειας: Η πράσινη μετάβαση και οι επενδύσεις σε καθαρές μορφές ενέργειας οδηγούν σε αυξημένες ευκαιρίες.
• Επαγγελματίες νοσηλευτικής: Οι δημογραφικές αλλαγές, όπως η γήρανση του πληθυσμού, αυξάνουν τη ζήτηση για επαγγελματίες υγείας.
• Ειδικοί Big Data: Η ανάλυση μεγάλων δεδομένων καθίσταται κρίσιμη για τη λήψη αποφάσεων.
• Μηχανικοί FinTech: Καθώς οι χρηματοοικονομικές τεχνολογίες εξελίσσονται, ο ρόλος του FinTech engineer γίνεται ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων στους τομείς των πληρωμών, της διαχείρισης επενδύσεων και της ψηφιακής τραπεζικής. Αυτοί οι επαγγελματίες συνδυάζουν γνώσεις λογισμικού με βαθιά κατανόηση των χρηματοοικονομικών συστημάτων, προσφέροντας εξειδικευμένες εφαρμογές και υπηρεσίες που καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι προγραμματιστές λογισμικού, οι σχεδιαστές UX και οι ειδικοί ψηφιακού μετασχηματισμού βρίσκονται επίσης στην κορυφή της ζήτησης.

Ταχύτερα Φθίνοντα Επαγγέλματα

Αντίθετα, επαγγέλματα που βασίζονται σε παραδοσιακές διαδικασίες ή είναι επιρρεπή σε αυτοματοποίηση αναμένεται να φθίνουν. Οι κατηγορίες με τη μεγαλύτερη πτώση περιλαμβάνουν:

• Υπάλληλοι εισαγωγής δεδομένων: Οι τεχνολογίες αυτοματοποίησης μειώνουν την ανάγκη για αυτούς τους ρόλους.
• Διοικητικοί βοηθοί και εκτελεστικοί γραμματείς: Οι ψηφιακές πλατφόρμες διαχείρισης αντικαθιστούν σταδιακά τις παραδοσιακές διοικητικές εργασίες.
• Ταμίες και υπάλληλοι εξυπηρέτησης πελατών: Η εξάπλωση της ηλεκτρονικής τραπεζικής και του ηλεκτρονικού εμπορίου επηρεάζει αυτούς τους ρόλους.

Ανάπτυξη και Μείωση Θέσεων Εργασίας (%) (2025-2030)

Η συνολική καθαρή αύξηση της απασχόλησης εκτιμάται στο 7%, ισοδυναμώντας με 78 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας παγκοσμίως. Ωστόσο, η μετατόπιση επηρεάζει 92 εκατομμύρια θέσεις, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να χρειάζονται εκτεταμένες επανεκπαιδεύσεις.

Σημαντικές Στατιστικές:

• το 14% των θέσεων εργασίας που προβλέπεται να υπάρχουν μέχρι το 2030 θα δημιουργηθεί από νέους ρόλους που δεν υπήρχαν στο παρελθόν. Αυτό σημαίνει ότι η αγορά εργασίας μετασχηματίζεται με την προσθήκη νέων επαγγελμάτων
• Περίπου 22% των σημερινών θέσεων εργασίας θα μετασχηματιστούν ή θα αντικατασταθούν.

Ο ρυθμός ανάπτυξης ενός επαγγέλματος μπορεί να μετρηθεί είτε σε ποσοστά είτε σε απόλυτες τιμές. Ο ρυθμός ανάπτυξης σε ποσοστά δείχνει τη σχετική αύξηση ενός επαγγέλματος, π.χ., ένα επάγγελμα που διπλασιάζεται από 10.000 σε 20.000 θέσεις εργασίας σημειώνει ανάπτυξη 100%. Αντίθετα, ο ρυθμός ανάπτυξης σε απόλυτες τιμές εστιάζει στον αριθμό των νέων θέσεων, οπότε ένα επάγγελμα που αυξάνεται από 1.000.000 σε 1.100.000 θέσεις προσθέτει 100.000 νέες θέσεις, παρά τη μικρή ποσοστιαία αύξηση (10%). Αυτή η διάκριση είναι σημαντική για την κατανόηση των προοπτικών στην αγορά εργασίας.

Επαγγέλματα με τη Μεγαλύτερη Ανάπτυξη το 2030

Με βάση την ανάλυση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ τα επαγγέλματα με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη σε αριθμό  θέσεων εργασίας μέχρι το 2030 αφορούν:

1. Αγρότες και εργάτες στον αγροτικό τομέα: Αναμένεται καθαρή αύξηση 35 εκατομμυρίων θέσεων, κυρίως λόγω της πράσινης μετάβασης και της αυξημένης ζήτησης για βιώσιμες πρακτικές.
2. Επαγγελματίες νοσηλευτικής και προσωπικής φροντίδας: Η φροντίδα υγείας παραμένει βασικός τομέας ανάπτυξης.
3. Προγραμματιστές λογισμικού και εφαρμογών: Ο ψηφιακός μετασχηματισμός συνεχίζει να οδηγεί τη ζήτηση.

Συμπέρασμα

Η αγορά εργασίας εξελίσσεται με πρωτόγνωρους ρυθμούς, απαιτώντας από εργοδότες και εργαζομένους να προσαρμοστούν στις νέες πραγματικότητες. Επενδύσεις στην επανεκπαίδευση και στις αναδυόμενες τεχνολογίες είναι κρίσιμες για τη μεγιστοποίηση των ευκαιριών. Οι εργοδότες που αγκαλιάζουν τις αλλαγές έχουν την ευκαιρία να πρωτοπορήσουν, ενώ οι εργαζόμενοι που αναβαθμίζουν τις δεξιότητές τους μπορούν να εξασφαλίσουν τη θέση τους σε αυτή τη δυναμική αγορά. Παράλληλα, ο Επαγγελματικός Προσανατολισμός διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο, βοηθώντας τους ενδιαφερόμενους να κατανοήσουν τις νέες τάσεις και να χαράξουν τη σταδιοδρομία τους με βάση τις προσωπικές τους δεξιότητες, ενδιαφέροντα και τις ανάγκες της αγοράς. Η σωστή πληροφόρηση και καθοδήγηση μπορούν να αποτελέσουν το κλειδί για μια επιτυχημένη επαγγελματική πορεία στο συνεχώς μεταβαλλόμενο εργασιακό περιβάλλον.

Γιώργος Αγγουράς, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας |Employ Edu Σύμβουλοι Εκπαίδευσης και Σταδιοδρομίας | www.employ.edu.gr