Τι ακριβώς συμβαίνει στα Σώματα Ασφαλείας και στις Στρατιωτικές Σχολές;

Με αφορμή τη διαδικασία συμπλήρωσης των αιτήσεων για τις Πανελλαδικές εξετάσεις 2026 που βρίσκεται σε εξέλιξη, έρχεται στην επιφάνεια ένα πολυσυζητημένο ζήτημα, που συχνά εγείρει αντιδράσεις και δεν είναι άλλο από τον αποκλεισμό εισαγωγής των υποψηφίων με δυσλεξία σε σχολές των Ενόπλων Δυνάμεων, της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος.

Ανήκεις κι εσύ σε αυτή τη μερίδα υποψηφίων;

Αρχικά, μπορεί να διακατέχεσαι από τα δυσάρεστα συναισθήματα της απόρριψης, της αδικίας και της άνισης μεταχείρισης. Πριν αφήσεις, όμως, όλα αυτά τα συναισθήματα να σε καταβάλουν, ας εστιάσουμε στους λόγους αποκλεισμού από τις προαναφερθείσες σχολές και ίσως τελικά αναθεωρήσεις, εξετάζοντας τα σχετικά δεδομένα.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας, με την υπ’ αριθμ. 1643/2023 απόφασή του,  έκρινε συνταγματικό το νόμο περί αποκλεισμού υποψηφίων με δυσλεξία από την εισαγωγή τους στα εν λόγω σώματα. Σύμφωνα με τα σχετικά δεδομένα, αναφέρεται πως το στρατιωτικό περιβάλλον είναι υψηλής ασφαλείας και επικινδυνότητας και τα στελέχη μετακινούνται σε διάφορες θέσεις προκειμένου να καλύψουν επιχειρησιακές ανάγκες.

Επιπλέον, οι υπηρετούντες στις ένοπλες δυνάμεις, στο αστυνομικό και πυροσβεστικό σώμα έρχονται συχνά αντιμέτωποι με καταστάσεις αυξημένης πίεσης. Η ανθεκτικότητα στην πίεση και το στρες δεν συγκαταλέγεται στα συχνά στα δυνατά σου σημεία. Στη διάρκεια των σχολικών σου χρόνων, ως μαθητής, πιθανόν να βίωσες ανά διαστήματα έντονο άγχος που προκαλούσε συνεχή ανησυχία, απροσεξία κατά την εκτέλεση των μαθητικών καθηκόντων σου και παρορμητικότητα. Ακόμα κι αν αυτό ανήκει στο παρελθόν, ακόμα κι αν έχεις αναπτύξει στρατηγικές διαχείρισης και αντιμετώπισης των παραπάνω, συχνά αυτές οι στρατηγικές σταματούν να λειτουργούν όταν βρίσκεσαι υπό πίεση.

Στις Ένοπλες Δυνάμεις, επίσης, επικρατεί αυστηρή ιεραρχική δομή. Τα μέλη οφείλουν να τηρούν κανόνες πειθαρχίας και υπακοής στους ανωτέρους τους. Απαραίτητο προσόν, άρα, θεωρείται τόσο η ορθή εκτέλεση όσο και η σαφής διατύπωση διαταγών. Φαντάσου, τώρα, μια λανθασμένη αποκωδικοποίηση εντολής στο υψηλής ασφαλείας και επικινδυνότητας στρατιωτικό περιβάλλον. Ξέρεις πως η  δυσλεξία ενδεχομένως να επηρεάζει την ικανότητα, αλλά κυρίως τον χρόνο που χρειάζεσαι για την επεξεργασία των πληροφοριών και την ορθή κατανόησή τους, καθώς και τη σύνταξη γραπτών εντολών. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, πως με αυτό το σκεπτικό εξαιρείσαι από την υποχρέωση γραπτής εξέτασης και αξιολογείσαι προφορικά.

Όσον αφορά το πυροσβεστικό σώμα, απαιτείται από το προσωπικό να έχει καλή αντίληψη του χώρου και ευκολία στον χωρικό συλλογισμό κατά την ανάγνωση χαρτών που συχνά περιέχουν και γραπτές οδηγίες. Η δυσλεξία, όμως, επηρεάζει τη χωρική αντίληψη, προκαλεί σύγχυση στον προσανατολισμό και πολύ περισσότερο στην κατανόηση χαρτών.

Από την άλλη πλευρά, οι απόφοιτοι της Σχολής Αστυφυλάκων και της Σχολής Πυροσβεστών, εκτελούν και χρέη ανακριτικών υπαλλήλων. Τα προανακριτικά καθήκοντα που ασκούν απαιτούν απόλυτη ικανότητα ανάγνωσης και, ιδίως, ορθογραφίας. Θα κληθείς, λοιπόν, να συντάξεις εκθέσεις και επίσημα έγγραφα. Αναρωτιέμαι πόσες παρατηρήσεις μπορεί να δέχτηκες, μέχρι επίσημα τουλάχιστον να χαρακτηριστείς δυσλεκτικός, για τον αργό ρυθμό ανάγνωσης, τις παραλείψεις και αντικαταστάσεις γραμμάτων, τα ορθογραφικά λάθη. Πόσο έντονα μπορεί να βίωσες τη δυσκολία σου να αποτυπώσεις γραπτά αυτό που τόσο εύκολα σκεφτόσουν και διατύπωνες προφορικά…

Φυσικά, είναι λογικό να μην εντοπίζεις σε σένα το σύνολο των παραπάνω ελλειμμάτων. Εξάλλου, κάθε νευροδιαφορετικός άνθρωπος έχει διαφορετικές αδυναμίες, αλλά ταυτόχρονα έχει και διαφορετικές ικανότητες. Ως νευροδιαφορετικός δεν είσαι  «ελλιπής» ή « ελαττωματικός» και η δυσλεξία δεν είναι παρά ένας διαφορετικός τρόπος εγκεφαλικής επεξεργασίας, που συχνά παρακινεί εξαιρετικά έντεχνα τον εγκέφαλο να  αναπτύξει ικανότητες προκειμένου να αντισταθμίσει τις ελλείψεις. Σε αυτό το σημείο, διαπιστώνεται ότι τα άτομα με δυσλεξία διαθέτουν αυξημένη δημιουργικότητα, ταλέντο στο σχεδιασμό και τις κατασκευές, ιδιαίτερη ικανότητα στην επίλυση προβλημάτων με καινοτόμους τρόπους και οραματική σκέψη, ενώ διαπρέπουν σε διάφορα πεδία με την αναλυτική και ηγετική τους ικανότητα.

Για όλα αυτά, όμως, προϋπόθεση αποτελεί το κατάλληλο περιβάλλον. Ένα εργασιακό περιβάλλον ευέλικτο, υποστηρικτικό, που να αφήνει περιθώρια αποδοτικότητας στο μέγιστο βαθμό, με αποτέλεσμα να απολαμβάνεις την απαραίτητη συναισθηματική και ψυχολογική σταθερότητα που πρέπει να προκύπτει από την άσκηση ενός επαγγέλματος. Ένα περιβάλλον ασφαλές που θα τροφοδοτεί με κίνητρα για περαιτέρω εξέλιξη. Εκτός από την σταθερή επαγγελματική αποκατάσταση, που αναμφισβήτητα προσφέρουν τα Σώματα Ασφαλείας, θεωρείς ακόμη πως το συγκεκριμένο περιβάλλον θα σου παρείχε τα απαραίτητα εχέγγυα, ώστε να γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου;

Αντί, λοιπόν, να εκλαμβάνεις τον αποκλεισμό από την εισαγωγή σου στα Σώματα Ασφαλείας και τις Στρατιωτικές Σχολές ως απόρριψη, εστίασε στις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά σου. Αξιοποίησε τα δυνατά σου σημεία, καλλιέργησέ τα και κάνε την καλύτερη δυνατή επιλογή για το επαγγελματικό σου μέλλον. Η επιστημονική ομάδα της EMPLOY EDU Σύμβουλοι Εκπαίδευσης & Σταδιοδρομίας είναι εδώ για αυτόν ακριβώς το λόγο. Να εντοπίσει τα ταλέντα, τις κλίσεις, τα ενδιαφέροντας σου και να σου αναδείξει τις ιδανικές επιλογές και μονοπάτια εκπαίδευσης. Είμαστε εδώ, στη διάθεσή σου, αν χρειαστείς οποιαδήποτε βοήθεια σε αυτή την διαδρομή.

Μπάτζιου Ιωάννα, Φιλόλογος Ειδικής Αγωγής και Ειδικός Συνεργάτης EMPLOY EDU Σύμβουλοι Εκπαίδευσης & Σταδιοδρομίας