Πανελλήνιες: Πόσες ώρες διάβασμα χρειάζεσαι;
Δεν χρειάζεσαι 12 ώρες διάβασμα για να πετύχεις στις Πανελλήνιες 2025 – Μάθε πώς!
Πανελλήνιες 2025: Αποκλειστικά στο iPaidia.gr, ο Παρασχάκης Πασχάλης, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας, EMPLOY EDU | Σύμβουλοι Εκπαίδευσης και Σταδιοδρομίας, ανατρέπει την πιο διαδεδομένη –και συχνά επιβλαβή– αντίληψη γύρω από την προετοιμασία για τις Πανελλήνιες: ότι η επιτυχία εξαρτάται από ατελείωτες ώρες διαβάσματος.
Με βαθιά γνώση του αντικειμένου, επισημαίνει ότι αυτό που κάνει τη διαφορά δεν είναι η ποσότητα, αλλά η ποιότητα της μελέτης. Το κλειδί για το διάβασμα βρίσκεται στη στρατηγική, την οργάνωση και τη σωστή φροντίδα του εαυτού – και όχι στην εξάντληση. Στο κείμενο που ακολουθεί, παρουσιάζει βήμα-βήμα πώς μπορεί ένας μαθητής να διαβάζει έξυπνα και αποδοτικά, χωρίς να θυσιάζει την ψυχική και σωματική του υγεία.
Η επιτυχία στις Πανελλήνιες δεν μετριέται σε ώρες διαβάσματος, αλλά σε στρατηγική. Μάθε πώς να διαβάζεις έξυπνα – όχι εξαντλητικά.
Κάθε χρόνο, χιλιάδες μαθητές στην Ελλάδα μπαίνουν στη διαδικασία προετοιμασίας για τις Πανελλήνιες εξετάσεις με έναν κυρίαρχο φόβο: «Θα προλάβω;». Αυτός ο φόβος συχνά τους οδηγεί στην υπερβολή, με αποτέλεσμα μαραθώνιες ημέρες διαβάσματος – δέκα, δώδεκα, ακόμη και δεκατέσσερις ώρες την ημέρα, σε ένα ατελείωτο πρόγραμμα που συνδέει το φαγητό, τον ύπνο και το σχολείο αποκλειστικά με το διάβασμα. Η αντίληψη πως η επιτυχία είναι ευθέως ανάλογη με τον αριθμό των ωρών μελέτης είναι βαθιά ριζωμένη. Όμως η πραγματικότητα δείχνει κάτι διαφορετικό: δεν είναι οι πολλές ώρες, αλλά ο έξυπνος τρόπος που οδηγεί στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Η ποσοτική υπερβολή δεν εγγυάται κατανόηση, ούτε επιτυχία. Αντίθετα, πολλές φορές κουράζει, μειώνει τη συγκέντρωση και οδηγεί σε πτώση της απόδοσης. Το ζητούμενο δεν είναι να διαβάζεις «όσο αντέχεις», αλλά να οργανώνεις τον χρόνο και την ενέργειά σου με τέτοιο τρόπο ώστε να πετυχαίνεις περισσότερα σε λιγότερο χρόνο.
Ένας από τους βασικούς λόγους που η πολύωρη μελέτη καταλήγει αναποτελεσματική είναι η φθορά της προσοχής. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να συγκεντρωθεί εντατικά για περιορισμένα χρονικά διαστήματα. Μετά από 45-50 λεπτά έντονης νοητικής προσπάθειας, η απόδοση πέφτει κατακόρυφα. Επομένως, η στρατηγική του συνεχόμενου διαβάσματος για ώρες χωρίς διακοπή, όχι μόνο δεν ενισχύει τη μάθηση, αλλά μπορεί να έχει και αρνητικά αποτελέσματα.
Η λύση βρίσκεται στη μεθοδική και ποιοτική μελέτη. Μαθητές που επιτυγχάνουν υψηλές βαθμολογίες δεν διαβάζουν απαραίτητα περισσότερες ώρες – διαβάζουν καλύτερα. Εφαρμόζουν τεχνικές όπως η μέθοδος Pomodoro (25 λεπτά συγκέντρωσης – 5 λεπτά διάλειμμα), ορίζουν σαφείς στόχους για κάθε συνεδρία διαβάσματος και εναλλάσσουν μαθήματα μέσα στην ημέρα για να αποφεύγουν τη μονοτονία. Επίσης, κάνουν συχνές και ουσιαστικές επαναλήψεις, μετατρέποντας τη γνώση σε μακροπρόθεσμη μνήμη.
Η ενεργητική μάθηση παίζει καθοριστικό ρόλο. Πολλοί μαθητές περιορίζονται στην παθητική ανάγνωση, θεωρώντας πως όσο περισσότερο «χρόνο περάσουν πάνω από το βιβλίο», τόσο καλύτερα θα θυμούνται. Η πραγματικότητα είναι ότι όσο πιο ενεργά συμμετέχεις στη διαδικασία, τόσο πιο αποτελεσματική είναι η μάθηση. Εξήγησε την ύλη στον εαυτό σου, κάνε ερωτήσεις, σύγκρινε έννοιες, δημιούργησε σύντομες σημειώσεις, γράψε ιδέες χωρίς να κοιτάς το βιβλίο. Όλα αυτά ενισχύουν την κατανόηση και την εμπέδωση.
Αναπόσπαστο κομμάτι μιας αποδοτικής προετοιμασίας είναι και η σωστή φροντίδα του σώματος και της ψυχικής υγείας. Ο ύπνος, η διατροφή και η άσκηση δεν είναι δευτερεύοντα στοιχεία αλλά βασικοί πυλώνες. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο εγκέφαλος οργανώνει και αποθηκεύει τις πληροφορίες που έλαβε μέσα στην ημέρα. Αντίστοιχα, η καθημερινή σωματική δραστηριότητα, ακόμα και ένα απλό περπάτημα, βοηθά στη διαχείριση του άγχους και αυξάνει τη συγκέντρωση.
Πέρα από την προσωπική φροντίδα, είναι σημαντικό οι μαθητές να διατηρούν και έναν βαθμό επαφής με το περιβάλλον, τους φίλους, την οικογένεια, τις μικρές απολαύσεις της καθημερινότητας. Το να διακόψεις για λίγο το διάβασμα για να δεις μία ταινία ή να κάνεις μια βόλτα δεν είναι «χαμένος χρόνος», αλλά χρονική επένδυση που ενισχύει τη διάθεσή σου και τη μακροχρόνια αντοχή σου στην πίεση.
Οι Πανελλήνιες και το διάβασμα είναι σίγουρα μια σοβαρή πρόκληση. Αλλά δεν είναι η στιγμή για εξαντλητικές θυσίες που υπονομεύουν την ψυχική και σωματική ισορροπία. Είναι μια διαδικασία που απαιτεί οργάνωση, μέτρο, και κυρίως επίγνωση του εαυτού. Ο κάθε μαθητής είναι διαφορετικός. Για άλλους, 4 ώρες συγκεντρωμένης μελέτης αποδίδουν περισσότερο από 10 ώρες άσκοπης ανάγνωσης. Η επιτυχία δεν βρίσκεται στην υπερβολή, αλλά στη στρατηγική.
Το πραγματικό στοίχημα δεν είναι να «λιώσεις» στο διάβασμα, αλλά να μάθεις πώς να μαθαίνεις. Να αναπτύξεις τεχνικές που θα σε βοηθήσουν όχι μόνο στις Πανελλήνιες, αλλά και σε όλη σου την ακαδημαϊκή και επαγγελματική πορεία. Να δημιουργήσεις ένα σύστημα προσωπικής μελέτης που λειτουργεί για σένα – όχι για να αποδείξεις κάτι στους άλλους, αλλά για να φτάσεις στον στόχο σου με ισορροπία, αυτογνωσία και αυτοπεποίθηση.
Κι όπως αναφέρει κι ο φιλόσοφος Σένεκας στις «Επιστολές προς Λουκίλιο»: “Non multa sed multum lege.” (Όχι πολλά, αλλά εις βάθος να διαβάζεις)
Παρασχάκης Πασχάλης, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας, EMPLOY EDU | Σύμβουλοι Εκπαίδευσης και Σταδιοδρομίας αποκλειστικά στο iPaidia.gr