3 Τμήματα που εντάσσονται στους ΠΕ4 Βιολόγους με επιπλέον δυνατότητες

1. Τμήμα Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας

Στόχος του Τμήματος είναι η παροχή θεωρητικής και πρακτικής εκπαίδευσης στους τομείς της βιοχημείας και της βιοτεχνολογίας. Η εκπαίδευση αυτή συνοδεύεται από τη διεξαγωγή έρευνας αιχμής σε θέματα:
– υγείας,
– αγροδιατροφής και
– περιβάλλοντος.

Ειδικότερα, οι ερευνητικές κατευθύνσεις του Τμήματος περιλαμβάνουν τη μελέτη μοριακών μηχανισμών ασθενειών, την ανάπτυξη νέων βιοδραστικών μορίων, τη γενετική του ανθρώπου, τη μοριακή και γενετική βιοποικιλότητα, τις αλληλεπιδράσεις εντόμων, φυτών και μικροοργανισμών στο περιβάλλον, τη μελέτη βιοδιεργασιών που σχετίζονται με το περιβάλλον καθώς και τη μελέτη βιοδραστικών προϊόντων και βιολειτουργικών τροφίμων.

Επαγγελματικά Δικαιώματα

1. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, έχουν κατοχυρωμένα επαγγελματικά δικαιώματα και μπορούν να ασχολούνται με:

α) Τη διδασκαλία σε δημόσια και ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων, με αντικείμενο διδασκαλίας τις βιοεπιστήμες, καθώς και κάθε άλλο γνωστικό αντικείμενο που σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με τις βιοεπιστήμες, όπως η βιοχημεία. Εντάσσονται στον κλάδο εκπαιδευτικού προσωπικού της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κλάδο ΠΕ4, ειδικότητας Βιολόγων

β) Την έρευνα και πραγματογνωμοσύνη σε γνωστικά αντικείμενα που υπάγονται στον ευρύτερο τομέα των βιοεπιστημών και η οποία είτε έχει αμιγώς θεωρητική-επιστημονική κατεύθυνση, μη συνδεόμενη με εμπορικούς σκοπούς, είτε προορίζεται για βιομηχανική εφαρμογή και διεξάγεται με πρωτοβουλία και χρηματοδότηση δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων, σε ερευνητικά κέντρα, ινστιτούτα, ιδρύματα και εργαστήρια που ανήκουν στο δημόσιο ή σε ιδιώτες, καθώς και σε αρμόδιες διευθύνσεις, υποδιευθύνσεις ή τμήματα εθνικών, ευρωπαϊκών ή διεθνών δημόσιων οργανισμών και ιδιωτικών επιχειρήσεων.

2. Επίσης οι πτυχιούχοι μπορούν:
α. Να απασχολούνται σε δημόσιες υπηρεσίες υγείας (νοσοκομεία, νομαρχίες και άλλους φορείς) όλων των βαθμίδων (πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια), ως στελέχη των εργαστηρίων.
β. Να παρέχουν υπηρεσίες με οποιαδήποτε εργασιακή σχέση σε άλλες κρατικές υπηρεσίες ή μηχανισμούς (υγειονομικές υπηρεσίες, Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων [ΕΦΕΤ], Γενικό Χημείο του Κράτους).
γ. Να διευθύνουν ιδιωτικά διαγνωστικά εργαστήρια (βιοχημείας ή βιοτεχνολογίας).
δ. Να διευθύνουν εταιρείες σχετικές με τον τομέα της βιοχημείας και της βιοτεχνολογίας και να απασχολούνται σε τομείς της βιοτεχνολογίας.
ε. Να ασχολούνται με τη συμμετοχή σε ομάδες εξέτασης και ανάλυσης, καθώς και την εξέταση βιολογικών υλικών – δειγμάτων και γενετικού υλικού, τον έλεγχο της ποιότητας των αναλύσεων, τον έλεγχο της εφαρμογής των αρχών ορθής εργαστηριακής πρακτικής, την ερμηνεία και την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των αναλύσεων που πραγματοποιούνται σε αναλυτικά εργαστήρια, όπως μικροβιολογίας, βιοχημείας, μοριακής βιολογίας, γενετικής.
στ. Να διεξάγουν το βιοχημικό και βιοτεχνολογικό έλεγχο παραμέτρων περιβάλλοντος.
ζ. Να εκπονούν μελέτες και εργαστηριακές αναλύσεις και να διενεργούν ελέγχους με αντικείμενο τους βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες του οικοσυστήματος και τις σχέσεις μεταξύ τους.
η. Να ασχολούνται με τη συμμετοχή σε μελέτες προστασίας και διαχείρισης του περιβάλλοντος, όπως διαχείρισης των τοξικών και επικίνδυνων αποβλήτων και των απορριμμάτων. Επίσης με την εκπόνηση βιοχημικών και βιοτεχνολογικών μελετών αποκατάστασης του περιβάλλοντος και των ειδικότερων φυσικών στοιχείων που έχουν ρυπανθεί.
θ. Να επιλέγουν, σχεδιάζουν και ελέγχουν την εφαρμογή βιοτεχνολογικών μεθόδων και μεθόδων γενετικής μηχανικής σε βιομηχανικά προϊόντα.
ι. Να ασχολούνται με την επιστημονική έρευνα, την παροχή συμβουλών και την εφαρμογή τεχνικών στον τομέα της βιοπληροφορικής.

3. Οι πτυχιούχοι του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, μπορούν να αναλαμβάνουν την ευθύνη είτε υπογράφοντας ατομικά, είτε συνυπογράφοντας, όταν συμμετέχουν σε ομάδες με άλλους ειδικευμένους επιστήμονες, στα εξής αντικείμενα:
α. Αποτελέσματα των αναλύσεων βιολογικού και γενετικού υλικού που διεξάγονται στα εργαστήρια.
β. Αποτελέσματα των τραπεζών αίματος και βλαστικών κυττάρων που πιστοποιούν την ασφάλεια του αίματος και των συστατικών του, καθώς και την ποιότητα των βλαστικών κυττάρων και προορίζονται για ιατρική, φαρμακευτική ή βιομηχανική χρήση.
γ. Μελέτες και πιστοποιητικά σχετικά με την ασφάλεια ιατροτεχνολογικών και εν γένει υγειονομικών προϊόντων που παρασκευάζονται από ιστούς ζωικής, φυτικής και βακτηριακής προέλευσης.
δ. Αποτελέσματα βιολογικών δειγματοληψιών κατά την εισαγωγή και εξαγωγή προϊόντων.
ε. Πιστοποιητικά ελέγχου εφαρμογής των αρχών ορθής εργαστηριακής πρακτικής κατά τον έλεγχο χημικών ουσιών.
στ. Πιστοποιητικά ποιότητας και ασφάλειας για την ανθρώπινη και δημόσια υγεία των γενετικά τροποποιημένων οργανισμών και νεοφανών προϊόντων.
ζ. Μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την άσκηση βιομηχανικών και εν γένει επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στο περιβάλλον, στους βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες και στις μεταξύ τους σχέσεις.
η. Μελέτες και πιστοποιητικά ελέγχου της ποιότητας και της ασφάλειας περιβάλλοντος.
θ. Πραγματογνωμοσύνες που προορίζονται για διοικητική ή δικαστηριακή χρήση, με αντικείμενο τη διασταύρωση γενετικών στοιχείων και επεξεργασία του σχετικού γενετικού υλικού.
ι. Προτάσεις που υποβάλλονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ή σε φορείς του δημοσίου, σχετικά με επιδοτούμενα προγράμματα έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης, που εμπίπτουν στο ευρύτερο πεδίο των βιοεπιστημών.
4. Τέλος, οι πτυχιούχοι του Τμήματος Βιοχημείας και Βιοτεχνολογίας της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας οι οποίοι πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις (που ορίζονται στο: ΦΕΚ 2661/1.7.2019, τ. Β΄) μπορούν να αιτηθούν την απόκτηση του τίτλου της ειδικότητας της Εργαστηριακής Γενετικής, χωρίς εξετάσεις.

2. Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών (ΒΕΤ)- ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Το Τμήμα έχει ως αποστολή την καλλιέργεια και προαγωγή της επιστήμης της Βιολογίας, τη θεραπεία γενικότερα των επιστημών ζωής στο περιγραφικό, κυτταρικό και μοριακό επίπεδο, παρέχοντας γνώση και καλλιεργώντας τη βασική εφαρμοσμένη και τεχνολογική έρευνα με άξονες:

(i) την παροχή πανεπιστημιακών γνώσεων όλου του φάσματος των επιστημών ζωής με έμφαση στις τεχνολογίες που απορρέουν από τις εφαρμογές τους και
(ii) την παραγωγή γνώσεων και τη δημιουργία τεχνολογιών με κύριο προσανατολισμό τη μελέτη, αξιοποίηση, εκμετάλλευση και προστασία των έμβιων πόρων και βιοτόπων σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.

Στόχος του Τμήματος είναι να βρίσκεται στην αιχμή της έρευνας, τόσο της βασικής όσο και της εφαρμοσμένης και να παρέχει στους φοιτητές του την πιο σύγχρονη και υψηλής ποιότητας εκπαίδευση σε όλους τους τομείς της Βιολογίας. Συγκριτικό πλεονέκτημα του Τμήματος είναι η πενταετής διάρκεια των σπουδών του, η οποία οδηγεί σε αναγνώριση τίτλου σπουδών ως ενιαίου και αδιάσπαστου τίτλου μεταπτυχιακού επιπέδου (integrated master)

Επαγγελματικά δικαιώματα των απόφοιτων

Οι απόφοιτοι του Τμήματος μπορούν να εργασθούν στον δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα, στην Ελλάδα και τις χώρες της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Ενδεικτικά, μπορούν να απασχοληθούν:
Σε ερευνητικά κέντρα και ινστιτούτα.
Στον κλάδο της υγείας.
Σε βιομηχανίες (τεχνολογία τροφίμων, φαρμακοβιομηχανίες, διαχείριση αποβλήτων κ.ά.).
Σε μονάδες υδατοκαλλιεργειών και ιχθυογεννητικούς σταθμούς.
Σε ζωολογικά ή βοτανικά μουσεία.
Σε τομείς σχετιζόμενους με την προστασία και διαχείριση του περιβάλλοντος και τη βιοτεχνολογία.
Στη μέση εκπαίδευση.
Στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (Υπουργεία, Νομαρχίες, Ελληνική Αστυνομία).
Τέλος, οι απόφοιτοι μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε μεταπτυχιακό επίπεδο, με στόχο ερευνητική (αυτοδύναμοι ερευνητές, διευθυντές μονάδων) ή ακαδημαϊκή σταδιοδρομία.

• Αναγνώρισης παιδαγωγικής – διδακτικής επάρκειας Κλάδου ΠΕ Βιολόγων.
  Για αποφοίτους εισαγωγής 2015-16 και εφεξής το Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής-Διδακτικής επάρκειας δίδεται υπό όρους, εφόσον το Τμήμα δίνει τη δυνατότητα παρακολούθησης Παιδαγωγικού-Διδακτικού κύκλου μαθημάτων, η επιτυχής ολοκλήρωση του οποίου οδηγεί στην απόκτηση Πιστοποιητικού Παιδαγωγικής-Διδακτικής Επάρκειας.
• Αναγνώριση επάρκειας γνωστικού αντικειμένου Ιχθυολογίας
  Με το άρθ. 36, του Ν. 4440/2016 (ΦΕΚ 224/2-12-2016/Α’) τροποποιείται η περίπτωση γ΄ του άρθρου 7 του Π.δ. 50/2001 (Α΄ 39) για την ειδικότητα Ιχθυολογίας και πλέον αναγνωρίζεται ότι για την ειδικότητα αυτή επαρκεί και η κατοχή πτυχίου ΑΕΙ Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών, συνοδευόμενο από επιπλέον βεβαίωση του αρμόδιου οργάνου ΑΕΙ υπό προϋποθέσεις.

Προσοχή στην αντιστοιχία μετεγγραφής με το τμήμα Βιοτεχνολογίας Γ.Π.Α όπου αλλάζει ειδικότητα εντάσσεται στον κλάδο Π.Ε.88.01 Γεωπόνων .

3. Τμήμα Μοριακής Βιολογίας & Γενετικής (ΜΒΓ) του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ)

Είναι το μοναδικό Τμήμα στην Ελλάδα που παρέχει σπουδές στα αντικείμενα των Μοριακών Βιοεπιστημών που βρίσκονται στην καρδιά της καινοτομίας στους τομείς της Υγείας, των Τροφίμων, του Περιβάλλοντος και της Αγροτικής Ανάπτυξης.

Το γνωστικό αντικείμενο των αποφοίτων του Τμήματος Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής, ως εκ της φύσεως των βιοεπιστημών, είναι από τα πλέον δυναμικά, και διαρκώς διευρυνόμενα και εξελισσόμενα και ασκείται επαγγελματικά με οποιαδήποτε εργασιακή σχέση, καθώς και με τη μορφή παροχής υπηρεσιών, συμβουλών και γνωματεύσεων.

Επαγγελματικά δικαιώματα των απόφοιτων

Οι απόφοιτοι του Τμήματος Μοριακής Βιολογίας & Γενετικής ασχολούνται επαγγελματικά με κάθε αντικείμενο, που αφορά στην προέλευση, στην λειτουργία και στην εξέλιξη των έμβιων οργανισμών και κάθε μορφής ζωής εν γένει, στο περιβάλλον, στους αβιοτικούς παράγοντες που σχετίζονται με τη ζωή, και στις εφαρμογές των παραπάνω.

Ενδεικτικά, η επαγγελματική παρουσία των αποφοίτων του Τμήματος Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής καθίσταται επιβεβλημένη στους εξής, αναφερόμενους τομείς επαγγελματικής δραστηριότητας:

Στην Εκπαίδευση, σε δημόσια και ιδιωτικά εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων, με αντικείμενο διδασκαλίας την βιολογία και γενετική, καθώς και κάθε άλλο γνωστικό αντικείμενο που σχετίζεται με τις βιοεπιστήμες.

Στην Έρευνα πάνω σε κάθε γνωστικό αντικείμενο που υπάγεται στον ευρύτερο τομέα των βιοεπιστημών και, η οποία είτε έχει αμιγώς θεωρητική-επιστημονική κατεύθυνση, μη συνδεόμενη με εμπορικούς σκοπούς, είτε προορίζεται για βιομηχανική εφαρμογή, και διεξάγεται με πρωτοβουλία και χρηματοδότηση δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων, σε ερευνητικά κέντρα, ινστιτούτα, ιδρύματα και εργαστήρια που ανήκουν στο δημόσιο ή σε ιδιώτες, καθώς και σε αρμόδιες διευθύνσεις, υποδιευθύνσεις ή τμήματα εθνικών, ευρωπαϊκών ή διεθνών οργανισμών και ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Στο Δημόσιο και Ιδιωτικό Τομέα, σε υπηρεσίες Υγείας (νοσοκομεία, νομαρχίες κα) σε κρατικές υπηρεσίες (ΕΦΕΤ, Υγειονομικές υπηρεσίες κα), σε διαγνωστικά εργαστήρια και εταιρείες, με αντικείμενα, όπως:
– Η επιλογή των βιολογικών υλικών-δειγμάτων και γενετικού υλικού και των μεθόδων εξέτασης και ανάλυσής τους, ο έλεγχος της ποιότητας των αναλύσεων, o έλεγχος της εφαρμογής των αρχών ορθής εργαστηριακής πρακτικής και ασφάλειας, η ερμηνεία και η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των αναλύσεων που πραγματοποιούνται σε βιοαναλυτικά εργαστήρια, όπως: μοριακής βιολογίας, γενετικής, βιοχημείας, ανοσοβιολογίας, αιματολογίας, ιστοπαθολογίας, μικροβιολογίας, κυτταρολογίας και κυτταρογενετικής.
– Η επιλογή και ο έλεγχος εργαστηριακών διεργασιών που αφορούν στην αναπαραγωγή και στον έλεγχο ή στη διατήρηση γαμετών ή εμβρύων ή αρχέγονων κυττάρων και οι εφαρμογές τους.
– Η επιλογή και ο έλεγχος της ποιότητας των αντιδραστηρίων (αντισώματα, ραδιοϊσότοπα κλπ) και των εφαρμογών τους στις βιοεπιστήμες, καθώς και σε κάθε άλλη σχετική επιστήμη, στην οποία η χρήση των παραπάνω αντιδραστηρίων κρίνεται αναγκαία σε κάποιο βιολογικό σύστημα.
– Η οργάνωση και λειτουργία μουσείων φυσικών επιστημών, βιοεπιστημών, φυσικής ιστορίας, ζωολογικών και βοτανικών κήπων.
– Η δειγματοληψία, η εκπόνηση εργαστηριακών μελετών και βιοαναλύσεων καθώς και η διενέργεια ελέγχων που αφορούν στους βιοτικούς και αβιοτικούς παράγοντες του οικοσυστήματος, στις σχέσεις μεταξύ τους, στην επίδραση που ασκούν σε αυτούς οι βιομηχανικές και άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες, και στην αξιολόγηση των συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης.
– Η εκπόνηση εργαστηριακών αναλύσεων και βιοαναλυτικών μελετών που αφορούν στο βιολογικό έλεγχο της ποιότητας των υδάτων, του εδάφους του αέρα και των τροφίμων, στη διαχείριση και προστασία των θαλάσσιων πάρκων, υδροβιότοπων, ποταμών, λιμνών και κάθε άλλου υδάτινου σχηματισμού, της ατμόσφαιρας, των πάσης φύσεως αποβλήτων και απορριμμάτων, των θορύβων, των δονήσεων και των κραδασμών. Επίσης η εκπόνηση εργαστηριακών αναλύσεων και βιοαναλυτικών μελετών αποκατάστασης του περιβάλλοντος.
Η επιστημονική έρευνα και εφαρμογή τεχνικών στον τομέα της Υπολογιστικής Βιολογίας και της Βιοπληροφορικής, καθώς και στον τομέα της Δομικής Βιολογίας, ιδιαίτερα για τον σχεδιασμό φαρμάκων και άλλων βιοδραστικών ουσιών.
Η επιλογή, ο σχεδιασμός και ο έλεγχος της εφαρμογής βιοτεχνολογικών μεθόδων και μεθόδων γενετικής μηχανικής στην διατήρηση και αξιοποίηση γενετικών πόρων (βιοποικιλότητα), στους τομείς της βιομηχανίας φαρμάκων, της βιομηχανίας διαγνωστικών προϊόντων, της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και της αλιείας. Ο έλεγχος γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, φαρμάκων, διαγνωστικών και νεοφανών ουσιών και προϊόντων, που χρησιμοποιούνται ή παράγονται στους τομείς της γεωργίας, της κτηνοτροφίας, της αλιείας, καθώς και στις βιομηχανίες φαρμάκων, τροφίμων, καλλυντικών, κλπ. Επίσης η συμμετοχή στη διαδικασία παραγωγής των παραπάνω προϊόντων.
Η επιστημονική έρευνα, η παροχή συμβουλών καθώς και η εφαρμογή τεχνικών στον τομέα των βιοεπιστημών.

Οι πτυχιούχοι του Τμήματος Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής αναλαμβάνουν την ευθύνη, υπογράφοντας ατομικά ή συνυπογράφοντας με άλλους ειδικευμένους επιστήμονες, στα κάτωθι:

 Αποτελέσματα, μελέτες και πιστοποιητικά αναλύσεων βιολογικού και γενετικού υλικού καθώς και κλινικών ή άλλων δοκιμών που διεξάγονται in vitro ή in vivo. Επίσης πραγματογνωμοσύνες που προορίζονται για διοικητική ή ιατροδικαστική χρήση και βασίζονται στην επεξεργασία βιολογικών παραμέτρων και ιδιαίτερα του γενετικού υλικού.
 Πιστοποιητικά ελέγχου εφαρμογής των αρχών Ορθής Εργαστηριακής Πρακτικής και Ασφάλειας σε διαδικασίες που άπτονται του γνωστικού αντικειμένου των βιοεπιστημών.
 Αποτελέσματα, μελέτες και πιστοποιητικά ποιότητας και ασφάλειας για την ανθρώπινη και δημόσια υγεία.
 Μελέτες και αξιολόγηση οικοσυστημάτων και πιστοποίηση περιβαλλοντικών και οικολογικών επιπτώσεων καθώς και πληθυσμιακές μελέτες.
 Προτάσεις που υποβάλλονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση ή άλλον οργανισμό ή κράτος, σχετικά με επιδοτούμενα προγράμματα έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης που εμπίπτουν στο ευρύτερο πεδίο των Βιοεπιστημών

Με το ΦΕΚ 4138 Β/2018 θεσπίστηκε η νέα ειδικότητα της Εργαστηριακής Γενετικής, την οποία μπορούν να αποκτήσουν και Βιολόγοι με συγκεκριμένες διαδικασίες και προϋποθέσεις.

Και τα 3 τμήματα εντάσσονται στον κλάδο ,εκπαιδευτικού προσωπικού της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης , ΠΕ.04.04, ειδικότητας Βιολόγων